Phẩm cách của một con người được tạo nên từ nhiều yếu tố khác nhau xoay xung quanh họ, trong đó bao gồm cả hành vi, lời nói của bố mẹ đối với con cái.
Lời nói của bố mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến suy nghĩ của con
Người lớn thường chẳng bao giờ nhớ những lời người lớn nói ra nhưng trẻ em sẽ có những ấn tượng khó quên với những lời nói đó, thậm chí “ghim” vào lòng suốt cả cuộc đời. Những lời nói tưởng chừng như đơn giản, được thốt ra khi người lớn cảm thấy khó chịu, tức giận nhưng nói trước mặt trẻ, sẽ khiến chúng dần cảm thấy bức bối và có ác cảm.
Những lời nói như vậy dễ khiến trẻ bị tổn thương, chỉ có điều vết thương trong lòng của trẻ em khó lành, giống như vết sẹo in hằn vào tim. Nhưng trẻ em chưa biết cách chủ động để chia sẻ với bố mẹ những điều mình không thích, những điều khiến mình bị tổn thương, để bố mẹ chú trọng lời nói với con hơn. Vì thế, những vết sẹo ấy cứ đi theo các em suốt cuộc đời.
Một lời nói ra từ bố mẹ chính là một lần điều chỉnh những suy nghĩ của con trẻ; từ đó mà cũng hình thành nên tính cách của trẻ đúng như câu tục ngữ: “cha mẹ sinh con, trời sinh tính”. Phẩm cách của một con người được tạo nên từ nhiều yếu tố khác nhau xoay xung quanh họ, trong đó bao gồm cả hành vi, lời nói của bố mẹ đối với con cái.
Cách diễn đạt của bố mẹ quyết định thế giới quan của con
Những đứa trẻ chưa hiểu chuyện, đôi khi bố mẹ nói thế nào, con nghe như vậy. Thái độ và lời nói của người lớn mang theo sự đả kích, áp chế, dần dần cảm giác bi quan, hoài nghi “ngấm” trong tư duy trẻ, khiến chúng khó có thể thành công trong cuộc đời.
Lời nói từ bố mẹ chất chứa sự thù hận, con cái nghe được, dễ khiến chúng tin rằng cuộc sống xung quanh chẳng tốt đẹp gì, toàn những kẻ lọc lừa, không đáng tin. Lời nói từ bố mẹ vốn dĩ đầy sự bao dung, con cái trực tiếp cảm nhận được, lớn lên biết yêu thương, đối xử hoà thuận với mọi người xung quanh.
Con trẻ nhận được sự khích lệ, động viên của bố mẹ, khi trưởng thành sẽ là những đứa trẻ hạnh phúc, biết tới biết lùi, biết trao gửi niềm tin và điều chỉnh lời nói. Nếu con trẻ thường xuyên nhận những lời mỉa mai, trách cứ thì cuộc sống của sẽ dần chỉ cảm thấy bản thân vô dụng, kém cỏi và tự ti.
Những từ thốt ra từ bố mẹ phản ánh sự tu dưỡng cả đời
Nhà giáo dục Liên Xô Suhomlinsky từng nói: “Mỗi khoảnh khắc, khi bạn nhìn thấy con bạn, bạn cũng là đang nhìn thấy chính mình. Khi bạn giáo dục con cái, bạn cũng đang giáo dục chính mình và kiểm tra nhân cách của chính mình”.
Có thể bố mẹ không để ý nhưng giáo dục con cái cũng chính là tấm gương phản chiếu tính cách thật của bố mẹ. Nên nhớ, lời ăn tiếng nói của bố mẹ thốt ra như thế nào thì mai sau con trẻ sẽ thể hiện trí huệ và cốt cách làm người như thế đó.
Tất nhiên, bố mẹ cũng chỉ là những người lần đầu làm bố mẹ, không phải từ khi sinh ra đã làm bố mẹ. Vì thế, cả bố mẹ và cả con cái đều cùng nhau học hỏi, rút kinh nghiệm để trở thành những phiên bản tốt hơn. Cả hai nên dành nhiều thời gian để chia sẻ, tìm hiểu tính cách lẫn nhau, như vậy, bố mẹ và con cái mới thấu hiểu được nhau.
XEM THÊM;
Tại sao một số người đối xử tệ với các thành viên trong gia đình nhưng lại giúp đỡ người ngoài?
Có bao giờ bạn gắt gỏng, cáu kỉnh với cha mẹ nhưng lại đon đả, nhẹ nhàng với người ngoài?
Chúng ta sống trong một xã hội với nhiều mối quan hệ khác nhau. Nhiều người có mối quan hệ gần gũi, thân thiết, cùng ta lớn lên, chẳng hạn như người thân trong gia đình, bạn bè. Cũng có một số người có mối quan hệ tương đối bình thường, chỉ là bạn xã giao, đồng nghiệp.
Chúng ta thường có xu hướng đối xử thân thiện, nhẹ nhàng với người ngoài nhưng lại gắt gỏng, cáu kỉnh với người thân. Vậy nguyên nhân do đâu lại có cách hành xử như vậy?
Cơ chế bảo vệ tâm lý đặc biệt
Điều này là do trong mắt một số người, vòng tròn xã hội bên ngoài quan trọng hơn đối với họ. Xét cho cùng, quan hệ huyết thống là điều không thể thay đổi được. Dù chúng ta có phạm sai lầm thì gia đình vẫn ở bên ta, hỗ trợ và cùng ta bước qua.
Điều này dẫn đến việc một số người không quan tâm đến tình thân gia đình, thờ ơ với những người thân yêu. Họ nghĩ rằng dù bất kể họ khiến người khác tổn thương như thế nào, người thân cũng không bao giờ rời bỏ họ. Ngược lại, các mối quan hệ xã hội tương đối mong manh, một khi để lại ấn tượng xấu, đối phương có thể rời bỏ họ.
Do đó, những người như vậy thường dành phần lớn thời gian và năng lượng để quản lý các mối quan hệ giữa các cá nhân và hình ảnh của chính họ.
Cũng có quan điểm cho rằng, chúng ta luôn quen với những gì mình có một cách dễ dàng. Và sự giúp đỡ, tận tình giữa các thành viên trong gia đình cũng vậy. Trước khi chúng ta chính thức có tổ ấm riêng, chúng ta dành phần lớn thời gian bên gia đình. Chúng ta đã quá quen với lời nói và việc làm của nhau nên bớt trân trọng điều nhỏ nhặt đó.
Khi tự bảo vệ mình, chúng ta sẽ thấy một số vấn đề không thể giải quyết bằng sự lãng quên hoặc các phương tiện khác. Chúng ta thường chọn các phương pháp phòng thủ tâm lý thay thế, nói một cách đơn giản, đó là trút giận ra ngoài.
Chẳng hạn khi có bất bình với đồng nghiệp, với sếp ở công ty, không ít người đành nuốt giận vào bên trong, không dám phản kháng. Sự chênh lệch về địa vị, nguồn thu nhập cùng nhiều vấn đề khác khiến chúng ta phải cân nhắc, dè dặt. Nhưng với người nhà thì không như vậy, chúng ta sẵn sàng chuyển cảm xúc tiêu cực sang những người thân yêu, mất bình tĩnh trước họ.
Dù có đi đâu chăng nữa thì hãy nhớ rằng vẫn luôn có một nơi để về. Khi không nhìn nhận câu nói đó một cách biết ơn mà cho rằng đó là điều tất yếu, chúng ta sẽ trở nên coi nhẹ các mối quan hệ thân thiết. Đến một ngày nào đó, ta nhận ra, điều tồi tệ nhất là khi những người thân yêu không còn bên cạnh.
Chúng ta nên ý thức rằng, bất kỳ mối quan hệ nào cũng cần được duy trì và mối quan hệ gia đình cũng không ngoại lệ. Không chú ý đến việc duy trì tình cảm với người thân sẽ mang lại nhiều rắc rối và tổn thương cho cuộc sống.
4 điều không nên phạm phải với người thân yêu
1. Nghèo khó không oán thán cha mẹ
Cha mẹ ban cho sinh mạng, cất công nuôi dưỡng, dạy bảo ta nên người. Bản thân có được ngày hôm nay là do cha mẹ đã cố gắng, hy sinh đời mình để lo cho ta tất cả những gì có thể. Vì thế, đừng bao giờ chỉ vì bất đồng ý kiến hoặc khó khăn tiền bạc mà oán trách mẹ cha, chê bai nghèo khó.
Chúng ta phải biết ơn và hiếu thuận với cha mẹ. Đây là đạo lý, cũng là nhân phẩm của một con người. Bạn hiếu thuận với cha mẹ thì con cái bạn mới noi gương và hiếu thuận với bạn.
2. Không tị nạnh với anh em
Đừng bao giờ so sánh tị nạnh với anh chị em trong nhà, vì mỗi người một hoàn cảnh, cách thể hiện tấm lòng khác nhau, không thể dùng cách làm của mình làm khuôn mẫu để đánh giá người khác.
Hiếu kính với cha mẹ mà tính toán so bì với anh em trong nhà, dù có được phần hơn cũng phát sinh mâu thuẫn. Như vậy, người buồn lòng nhất chính là cha mẹ. Hiếu thảo để ra uy như vậy gọi là ngụy hiếu, người làm con có lương tâm đừng bao giờ phạm phải.
3. Khổ cực không than trách vợ/chồng
Vợ chồng là người nắm tay nhau đi đến cuối cuộc đời, cùng sinh sống và nuôi dạy con cái. Đã là vợ chồng thì cùng nhau vượt qua mọi thử thách của cuộc sống.
Có một số người, gặp cảnh nghèo khó hay con cái mắc lỗi, liền đổ hết cho bạn đời, cho rằng họ khiến mình vướng bận, xui xẻo. Nhưng họ không nhìn lại bản thân mình.
Người thật sự có bản lĩnh, dù đàn ông hay phụ nữ đều không bao giờ đùn đẩy trách nhiệm sang người khác. Khi gặp chuyện, trước tiên xét nguyên nhân từ bản thân mình, rồi tìm cách giải quyết. Những lời quở trách chỉ khiến mâu thuẫn tăng lên, ảnh hưởng hòa khí gia đình, tổn thương tình cảm vợ chồng. Chỉ khi đồng vợ đồng chồng, cả nhà đoàn kết mới có thể giải quyết được mọi chuyện.
4. Tức giận không trút vào con cháu
Có một số người, khi bị chèn ép trong công việc, cuộc sống gặp áp lực, tâm trạng không tốt, không biết cách tháo gỡ, không có nơi tâm sự, bèn trút lên đầu con cháu.
Đối với họ, con cái là do mình sinh ra, mắng mỏ con một chút cũng không sao. Thật ra đối với trẻ em mà nói, không khí gia đình sẽ ảnh hưởng đến tâm lý cả một đời. Một đứa trẻ hạnh phúc, có thể dùng tuổi thơ vui vẻ sống tốt phần đời còn lại; một đứa trẻ bất hạnh, có khi phải dùng cả phần đời còn lại để trị liệu cho vết thương của tuổi thơ.
Người làm cha mẹ cần kiểm soát tốt cảm xúc, rồi dùng tình thương để lắng nghe, phân tích và định hướng cho con, giúp con trưởng thành. Làm cha mẹ, người thân mà chỉ biết trách mắng con cháu sẽ khiến trẻ càng ngày càng xa lánh, không dám gần gũi.