Loại cây ai ai cũng thờ ơ nhưng giúp chữa bách bệnh, có nó cả năm không phải tới bệnh viện- ai cũng nên lưu lại ngay.
– Hương nhu tía: Còn có tên là é rừng, é tía, là loại cây nhỏ sống nhiều năm, cao 1,5-2 m. Thân và cành màu tía, có lông quặp. Lá mọc đối có cuống dài; lá thuôn hình trứng hay hình mác, mép răng cưa, 2 mặt đều có lông. Hoa màu tím, mọc thành chùm đơn, xếp thành vòng 6-8 hoa. Lá và hoa vò nát có mùi thơm của đinh hương. Cây này thường được trồng trong các vườn thuốc gia đình.
– Hương nhu trắng: Còn gọi là é lớn lá, húng giổi tía. Cây này cao hơn cây hương nhu tía. Lá mọc đối có cuống, phiến lá dài 5-10 cm; hình trứng nhọn, phía cuống thon, mép khía tai bèo hay răng cưa thô. Gân chính của lá có lông. Hoa mọc thành chùm đơn. Hương nhu trắng mọc hoang ở nhiều nơi, hiện được trồng để cất lấy tinh dầu.
Để làm thuốc chữa bệnh, người ta thường thu hái hương nhu phần trên mặt đất, chủ yếu là cành có hoa, phơi ở nơi ít ánh nắng nhưng thoáng gió, nhiệt độ 30-40 độ C (gọi là phơi âm can).
Tác dụng chính của hương nhu là chữa cảm lạnh trong mùa hè. Bệnh thường xảy ra do tắm lạnh hay ngồi hóng mát, uống nước lạnh, khiến hàn tà xâm nhập cơ thể gây nội thương. Biểu hiện: mình mẩy nóng và sợ lạnh, đầu nặng, đau nhức, không ra mồ hôi, bụng buồn bã. Có thể dùng bài thuốc sau: Hương nhu 8 g, hậu phác 8 g, bạch biển đậu 12 g, sắc uống trong ngày, uống khi nước thuốc đã nguội.
Công dụng chữa bệnh của cây hương nhu
Cây hương nhu mọc hoang ở nhiều vùng trên cả nước, thường gặp ở các bãi cỏ ven đường hoặc được trồng tại một khu vực ở đồng bằng và miền núi. Toàn cây có mùi thơm. Mùa hoa quả vào tháng 5 – 7.
Người ta thường thu hái vào lúc cây đang ra hoa hay khi một số hoa đã kết quả. Hương nhu có thể dùng khô hoặc tươi. Phần dùng làm thuốc là toàn cây trừ rễ.
Ở nước ta có 2 loại hương nhu gồm hương nhu trắng và hương nhu tía. Cả 2 loại đều có tác dụng chữa bệnh nhưng hương nhu tía được coi là tốt hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý là những người âm hư và khí hư không được dùng hương nhu tía.
Theo Đông y, hương nhu có vị cay, tính hơi ấm, vào 3 kinh phế, tỳ và vị, có tác dụng làm ra mồ hôi, chữa cảm mạo, giảm sốt, lợi thấp hành thủy. Tác dụng của cây hương nhu được dùng trong trường hợp chữa mùa hè bị cảm nắng, nhiễm lạnh do đi mưa, người phát sốt phát rét, đầu nhức, bụng đau, miệng nôn, thủy thũng, đi tiêu lỏng,…
Bài thuốc dân gian từ cây hương nhu
– Chữa cảm lạnh do nhiễm mưa: 500g hương nhu tía, 200g bạch biển đậu (đậu ván trắng) sao qua, 200g hậu phác tẩm gừng nướng, tất cả đem tán nhỏ trộn đều rồi pha với nước sôi uống dần, mỗi lần dùng từ 8 – 10g. Uống 2 lần/ngày sau mỗi bữa ăn, một liệu trình từ 2 – 3 ngày.
Hoặc có thể dùng hương nhu tía 100g đem tán nhỏ, pha với nước sôi uống mỗi lần 8g. Uống 2 lần/ngày sau bữa ăn, tác dụng của hương nhu sẽ giúp cơ thể ra mồ hôi và chóng khỏi bệnh.- Chữa cảm nắng, tiêu chảy, nôn mửa hay ăn quá nhiều thức ăn sống/lạnh vào mùa hè: 12g hương nhu, 9g mộc qua, 9g tía tô (cành và lá) dùng sắc nước uống trong ngày.
Hoặc dùng 500g hương nhu, 200g hậu phác tẩm gừng (nướng hoặc sao qua), 200g bạch biển đậu (sao qua). Tán nhỏ 3 cả vị thuốc này, trộn đều với nhau và cho 10g vào mỗi túi. Mỗi lần dùng lấy ra 1 túi hãm với 150-200ml nước sôi, khi nước thuốc nguội mới uống. Dùng từ 1-2 lần/ngày.
Đối với cảm nắng mùa hè có các triệu chứng đau đầu, nôn, ớn rét, tim hồi hộp, phát sốt, tiêu chảy, tiểu tiện vàng đỏ và miệng khát: Dùng 12g hương nhu, 12g cát căn, 12g dấp cá (ngư tinh thảo), 12g điền cơ hoàng (nọc sởi), 8g thạch xương bồ, 4g mộc hương sắc uống.
