1. Giới thiệu cây đại tướng quân
Cây đại tướng quân hay cây náng, cây chuối nước – là cây dược liệu khá quen thuộc với người Việt chúng ta.
Đặc điểm tự nhiên
Đại tướng quân thuộc cây thân thảo, thân dài 5 – 10cm, hình cầu hoặc hình trứng, phía trên thân thót lại thành cây, dài 12 – 15cm. Lá mọc từ gốc, đối xứng nhau, hình ngọn giáo và dài khoảng 1m, rộng từ 5 – 10cm. Hoa của cây thường mọc thành cụm tán rất đẹp, màu trắng, có mùi thơm, nhất là vào buổi chiều. Quả có hình tròn hoặc hơi tròn, đường kính khoảng 3 – 5cm, mỗi quả có 1 hạt. Mùa hè là thời điểm cây đại tướng quân ra hoa, kết quả.
Cây đại tướng quân vừa trồng để làm cảnh, vừa có tác dụng chữa bệnh
Phân bố sinh thái
Cây đại tướng quân được tìm thấy nhiều ở Ấn Độ, Indonesia và đảo Mollusc. Tại Việt Nam, cây thường mọc ở những vùng đất ẩm ướt, gần ao, hồ, sông, suối hoặc những nơi có điều kiện khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình.
Bộ phận sử dụng
Đại tướng quân là cây dược liệu có thể sử dụng toàn bộ các bộ phận. Hay nói cách khác, toàn bộ cây đều được dùng để chữa bệnh. Trong 2 loại thì cây đại tướng quân hoa trắng được sử dụng làm dược liệu nhiều hơn cây đại tướng quân hoa đỏ. Và ngoài tác dụng chữa bệnh thì cây còn được trồng để làm cảnh trang trí sân vườn.
Người ta thu hoạch cây đại tướng quân quanh năm nhưng mùa hè, khi cây đã ra hoa kết quả là thời điểm lý tưởng nhất. Sau khi thu hoạch về, có thể dùng cây tươi hoặc phơi khô rồi dùng. Cây có thể tán thành bột hoặc nấu thành cao rồi sử dụng.
Tất cả các bộ phận của cây đại tướng quân đều được sử dụng để chữa bệnh
Thành phần hóa học
Các thành phần hóa học trong thân, rễ và hạt cây đại tướng quân là có tác dụng chữa bệnh nhiều nhất, bao gồm:
Ambelin, Crinasiatin, Crinamin trong thân cây.
Vitamin (A, C), Alkaloid Harcissin (Lycorin), các hợp chất kiềm (khiến cây có mùi như mùi tỏi) trong rễ cây.
Crinamin, Lycorin trong hạt cây đại tướng quân.
2. Bài thuốc hay từ cây đại tướng quân
Trong Đông y, cây đại tướng quân có tính nóng, mùi hôi, vị đắng, dùng để thông huyết, tán ứ, nhuận tràng, lợi tiểu, long đờm, giảm sưng viêm, giảm đau xương khớp,… Còn trong y học hiện đại, cây có tác dụng chữa viêm họng, đau răng, mụn nhọt, ghẻ ngứa, viêm da, các bệnh về tiêu hóa, trĩ,… Dưới đây là những bài thuốc hay từ loài cây này.
Điều trị đau nhức xương khớp
Để giảm đau do bong gân hoặc đau xương khớp do lão hóa, bạn có thể dùng 20g cây đại tướng quân rửa sạch, để ráo nước rồi đem đi đập giập. Sau đó đắp vào vị trí đau và dùng băng gạc bó lại. Kiên trì thực hiện 3 ngày để mang lại hiệu quả tích cực.
Bị bong gân có thể đắp lá cây đại tướng quân để giảm sưng đau
Điều trị bệnh ngoài da
Nếu da bị viêm, ngứa do mụn nhọt hoặc bị côn trùng đốt, bạn có thể đắp cây đại tướng quân như cách làm trên. Hoặc cũng có thể giã nát cây đại tướng quân rồi vắt lấy nước và uống. Mỗi ngày uống 1 lần đến khi cảm giác viêm ngứa ngoài da không còn nữa.
Điều trị đau và tụ máu bầm
Nếu vùng da bị sưng đau và tụ máu bầm do tai nạn, chấn thương, va đập, bạn hãy dùng 20g cây đại tướng quân rửa sạch, hơ nóng dưới than củi rồi đắp trực tiếp vào chỗ vết thương rồi băng lại.
Điều trị trĩ ngoại
Lá cây đại tướng quân có tác dụng điều trị trĩ ngoại. Bạn chỉ cần rửa sạch lá, đem đi giã nát rồi vắt lấy nước. Phần nước sẽ uống mỗi ngày 1 lần, còn phần bã đắp vào vùng chậu môn có búi trĩ rồi băng lại. Hoặc bạn cũng có thể đun sôi 30g lá với 1 lít nước rồi để nguội và dùng để vệ sinh vùng hậu môn.
Điều trị đau mỏi lưng
Bạn hãy rửa sạch lá đại tướng quân rồi đem rang nóng với muối hạt. Sau đó cho lá vào miếng vải hoặc hoặc khăn rồi chườm lên vùng lưng bị đau đến khi nguội. Thực hiện từ 3 – 5 ngày, triệu chứng đau mỏi lưng sẽ được cải thiện rõ rệt.
Lá cây đại tướng quân có tác dụng làm giảm đau mỏi lưng
Điều trị viêm họng
Nước cốt vắt từ lá cây đại tướng quân còn có tác dụng điều trị viêm họng. Bạn hãy ngậm và nuốt nước lá này mỗi ngày 1 lần, kiên trì đến khi triệu chứng bệnh thuyên giảm và hết thì dừng.
Điều trị phì đại tiền liệt tuyến
Đối với bệnh phì đại tuyến tiền liệt, bạn hãy kết hợp 6g đại tướng quân với 10g ké đầu ngừa, 40g cây xạ đen rồi sắc với 1 lít nước. Kiên trì uống trong 1 tháng để mang lại hiệu quả như mong muốn.
Dùng để gây nôn
Trong một số trường hợp cần nôn nhưng không nôn được, bạn hãy giã nát 8 – 16g lá đại tướng quân tươi rồi vắt lấy nước uống. Sau vài phút, bạn có thể nôn ra một cách dễ dàng.
3. Lưu ý khi sử dụng cây đại tướng quân chữa bệnh
Có một số lưu ý bạn không được bỏ qua khi sử dụng cây đại tướng quân để chữa bệnh.
Luôn sơ chế, cụ thể là rửa sạch sẽ cây đại tướng quân với nước muối để loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn có trên cây.
Nếu gặp các triệu chứng buồn nôn, đau bụng và tiêu chảy khi uống nước từ cây đại tướng quân thì có thể uống thêm nước đường hoặc nước muối pha giấm theo tỷ lệ 2:1 để giải độc.
Liều lượng sử dụng khuyến cáo là từ 10 – 30g/ ngày. Sử dụng nhiều hơn có thể bị ngộ độc.
Có thể dùng đại tướng quân tươi hoặc khô, có thể giã, vắt, sắc lấy nước hoặc nấu thành cao rồi sử dụng, tùy từng trường hợp. Dù là cách nào thì cũng cần tham vấn ý kiến của bác sĩ trước để đảm bảo an toàn.
Với những chia sẻ trên đây, chắc hẳn bạn đã biết thêm về công dụng cũng như các bài thuốc hay từ cây đại tướng quân. Tuy nhiên, những thông tin này chỉ mang tính tham khảo, bạn không nên tự ý sử dụng khi chưa có sự tư vấn từ bác sĩ. Tốt nhất, nếu đang có bất thường về sức khỏe, bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
